| รายละเอียด | พระกรุลานดอกไม้ อลังการงานศิลป์จากสุโขทัย
พระกรุลานดอกไม้ จ.สุโขทัย เป็นพระเครื่องที่แตกกรุออกมาเมื่อประมาณปี 2520 เนื่องจากทำการปรับพื้นที่ เพื่อสร้างลานอุทยานเผาเทียนเล่นไฟในปัจจุบัน ว่ากันว่ามีการพบพระขึ้นมาเป็นจำนวนมากประมาณ 2 คันรถกระบะ มีมากกว่า 3-40 พิมพ์ที่แตกต่างกัน แต่พิมพ์แปลกๆ คนมักเล่นเป็นที่อื่นเสีย เพื่อค่านิยม เลยกลายเป็นว่ากำลังจะสูญหายไปหมดแล้ว(โดนย้ายบ้าน)
ลักษณะเนื้อพระ เป็นพระกรุเนื้อดินที่มีเนื้อหาเนียนละเอียด ผ่านการกรองอย่างดีไม่มีกรวดทรายเลยสักเม็ด ผิวมีตั้งแต่แบบแห้งแกร่ง จนถึงละเอียดนุ่มแบบกำแพง มีความมันจัด
องค์ที่เนื้อละเอียดและมีความจัดนุ่มๆ ถ้าแบบพิมพ์คล้ายของเมืองกำแพงฯ ก็จะถูกผู้ขายบางท่านย้ายกรุให้โดยอัตโนมัติครับ
พิมพ์ของพระ มีมากมายหลายแบบด้วยกัน ซึ่งทุกพิมพ์ล้วนเป็นศิลป์สุโขทัยทั้งสิ้น มีทั้งแบบที่เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง และที่ล้อหรือมีความใกล้เคียงกันกับพระกรุกำแพงเพชร
ลักษณะของพิมพ์ ส่วนใหญ่จะเป็นแบบนูนต่ำ มีเส้นสายรายละเอียดที่เล็กมาก ยากที่จะทำตามอย่างได้ และแม้ว่าพระจะมีอยู่หลายพิมพ์ด้วยกัน แต่ๆละพิมพ์อย่างเช่นพิมพ์นั่ง หรือพิมพ์นางที่พบมาก ก็ยังมีแม่แบบแม่บล็อคอยู่อีกหลายตัว อย่างน้อยๆก็ 4-5 บล็อคที่แตกต่างกัน เพื่อให้สามารถสร้างพระจำนวนมากได้ในเวลาที่ไม่นานนัก และยังแสดงให้เห็นถึงความยิ่งใหญ่อลังการของพิธีสร้าง ว่าไม่ใช่คนธรรมดาตาสีตาสาสร้างแน่นอน ต้องเป็นพิธีใหญ่ใช้ทุนทรัพย์มากทีเดียว จึงจะสร้างพระได้มากพิมพ์ขนาดที่ว่านี้
จุดน่าสังเกตอย่างหนึ่งคือพระกรุนี้ไม่มี่การตัดปีกด้วยของมีคม แต่ใช้มือคลึงๆเอาตอนกดพิมพ์จากด้านหลัง ปีกพระจึงมีกว้างบ้าง แคบบ้าง ตรงบ้าง เบี้ยวบ้าง ไม่แน่นอนแล้วแต่ผู้สร้าง จึงไม่มีขนาดมาตรฐานที่แน่นอน บางองค์เป็นพิมพ์เดียวกันมีความเล็กใหญ่ต่างกันมากๆ ด้านหลังมีลายมือผู้กดพิมพ์ทุกองค์
จะขอตัวอย่างพิมพ์ของพระที่เคยพบมา
- พิมพ์สุโขทัยนั่ง (มารวิชัย) ศิลป์สุโขทัย สวยดูดีมากๆครับ ขนาดสูงประมาณ 2 X 1.4 ซ.ม. (ใหญ่กว่า-เล็กกว่าก็มี) มีสัณฐานเป็นรูปทรงกลีบบัว พิมพ์นี้เป็นพิมพ์พื้นฐานของกรุนี้ มีมากในตลาด และมีด้วยกันหลายบล็อค หลายหน้า แบบข้างเม็ดก็มี แบบพิเศษที่พระทรงจีวรเหมือนของจีนก็มี แต่หายากมาก
- พิมพ์ลีลาแบบตื้น ซึ่งแม้จะตื้น แต่ศิลป์ก็อ่อนช้อยน่ารักมาก เป็นพิมพ์ลีลาที่มีขนาดเล็กที่สุด ขนาดสูงประมาณ 2.7 X 1.3 ซ.ม. พบมาก
- พิมพ์ลีลา แบบลึก พบได้ทั่วไปในตลาด และเม็ดพระศกติดชัด ขนาดสูง 3 X 1.2 ซ.ม. พิมพ์นี้จะลึกและมีรายละเอียดมากที่สุด ศิลป์สวยงามมากๆ (เคยขายกันถึงพันกว่าบาท) ปัจจุบันมีของเก๊แล้ว พบได้ทั่วไปเหมือนกัน
- พิมพ์ลีลา-ซุ้มเหลือบ ด้านข้างมีซุ้มเส้นคู่ พระพิมพ์นี้จะลึก กดติดได้ชัดเจนมาก ปรากฎรายละเอียด ตา จมูก ปาก เนื้อจัด หลังอูมนูนหนา ขนาดสูงประมาณ 3.2 X 1.5 ซ.ม. เมื่อก่อนพบบ่อย เดี๋ยวนี้ไม่ค่อยเห็นแล้ว
- พิมพ์ลีลาข้างขีด ขนาดใหญ่ สูง 3.8 X 1.4 ซ.ม. หาค่อนข้างยาก นานแล้วที่ไม่เจออีก
- พิมพ์สังกัจจายน์จิ๋ว ประมาณเม็ดกวยจี้ หรือใกล้เคียง แล้วแต่ตัดปีกกว้างหรือตัดชิด ขนาดสูงตั้งแต่ 1.4 X 1 จนถึง 1.6 X 1.2 ซ.ม. ขนาดเล็กๆน่ารัก พระมีรายละเอียดศิลป์ดีมาก มีหลายบล็อค หลายขนาด
- พิมพ์เปิดโลก ยืนตอ ส่วนมากจะเจอยัดกรุให้เป็นของกำแพงเพชร จัดเป็นพิมพ์หายากของกรุนี้ ขนาดสูงโดยประมาณ 2.8 X 1.2 ซ.ม.
พิมพ์นางกำแพงกลีบบัวเศียรโต ขนาดสูง 2.6 X 2 ซ.ม. หายากมาก และเล่นเป็นของกำแพงไปหมดแล้ว
- พิมพ์ซุ้มกอของกรุนี้ หาชมยากมากๆ ขนาดสูงประมาณ 2.3 X 1.4 ซ.ม. มีปีกกว้างและแคบ
พระพิมพ์อื่นๆของกรุลานดอกไม้ สุโขทัย ที่นอกเหนือไปจากที่นำเสนอนี้ ยังมีอยู่มากครับ อาศัยการดูเนื้อและรูปแบบของการแกะพิมพ์เป็นหลัก แต่ก็ยังไม่มีผู้รวบรวมพิมพ์ไว้ได้ทั้งหมด
ค่านิยม สมัยแตกกรุใหม่ๆ พระยังไม่มีราคา เพราะเป็นการแตกกรุโดยบังเอิญ ไม่ใช่จงใจเปิดกรุด้วยเซียน ไม่เช่นนั้นพระคงจะมีราคาแพงเกินเอื้อมแน่นอน
ว่ากันว่าที่สุโขทัยตวงขายกันเป็นกระป๋องๆ บางคนมีเป็นปี๊บๆเนื่องจากพระมีจำนวนมาก(ไม่เคยเห็นสักที ถ้ามีบอกผมนะ) ในตลาดส่วนกลางเช่นในกทม ก็มีให้ซื้อได้ไม่หมด เก็บเท่าไหร่ก็ไม่ชนะ (เมื่อ 3-4 ปีก่อน มีคนรุ้จักที่เขาตามเก็บตุนพระกรุนี้เป็นร้อยองค์ แต่เก็บเท่าไรก็ไม่หมดจึงต้องเลิกเก็บไป) ทุกวันนี้ราคายังอยู่หลักร้อยต้นๆ ถ้าไม่เน้นสภาพ ที่จะหาสวยๆเนี๊ยบๆไม่ค่อยมีแล้ว ไปเจอเดี่ยวๆบางแผง เปิดราคาบอกผ่านแพงๆก็มี
เนื่องจากเนื้อหาของดิน มีความละเอียดเนียนสวย ไปใกล้เคียงกับพระเมืองกำแพงเพชร ในหลายๆพิมพ์ที่เข้าได้กับของกำแพงเพชร มักโดนยักย้ายถ่ายกรุ จะถูกขายไปเป็นพระของกรุกำแพงเพชรด้วยสนนราคาที่สูง
ส่วนพิมพ์ทั่วๆไปที่พบกันมาก ตอนนี้ราคายังถูกอยู่ ค่านิยมทั่วไป พิมพ์ยืนหรือพิมพ์ลักษณะพิเศษ จะมีราคาค่านิยมกว่าพิมพ์นั่ง
เชื่อว่าด้วยเนื้อหา-อายุและศิลป์แล้ว อีกหน่อยอนาคตไกลแน่นอน
รายละเอียด: พระกรุลานดอกไม้ สุโขทัย เป็นพระเครื่องขนาดเล็ก ที่มีศิลป์ของสุโขทัย และมีเนื้อหาที่ละเอียดเนียน คล้ายกับพระของจังหวัดกำแพงเพชร หลายๆพิมพ์ที่มีความคล้ายคลึงกัน จะถูกนิมนต์ไปอยู่ที่กำแพงฯเสียหมด
แตกกรุเมื่อครั้งไถปรับที่เพื่อสร้างลานเผาเทียนเล่นไฟ ในประมาณปี 2520 ออกมาเป็นจำนวนมาก มีมากหลากหลายพิมพ์ ว่ากันว่ามีถึง 3-40 พิมพ์ แต่กำลังจะสูญหายย้ายกรุไปหมด เนื่องจากเนื้อหาละเอียดเนียนสวย หลายๆพิมพ์ของกรุนี้ จะถูกขายไปเป็นพระของกรุกำแพงเพชรด้วยสนนราคาที่สูง ส่วนพิมพ์ทั่วๆไปที่พบกันมาก ตอนนี้ราคายังถูกอยู่ แต่ด้วยเนื้อหา-อายุและพิมพ์ที่สวยงามแล้ว.. อีกหน่อยอนาคตไกลแน่นอนครับ
พระกรุนี้โดยมากการตัดปีกจะใช้วิธีคลึงเอา จึงมีสัณฐานไม่แน่นอน เล็กบ้างใหญ่บ้าง (โดยรวมแล้วจะเป็นพระเล็ก) แต่ศิลป์นั้นสวยจริงๆ เมื่อเทียบกับพระที่มีขนาดเล็กแบบนี้ หลายๆองค์ปรากฎรายละเอียด มีหน้ามีตา สวยทั้งเนื้อทั้งพิมพ์ น่าเก็บจริงๆครับ
พิมพ์ต่างๆของพระกรุนี้ โดยอาศัยดูจากศิลปะ (แบบสุโขทัย นูนต่ำ)และเนื้อหาของพระ ซึ่งมีเอกลักษณ์ ทั้งคราบไคลก็ไม่เหมือนกับพระกรุอื่นๆ (หลายๆองค์มีคราบน้ำว่านสีม่วงแดงตามร่อง หรือลายมือด้านหลัง) คิดว่าได้มากพิมพ์พอสมควร แต่ยังไม่หมดแน่ๆครับ เพราะเคยมีผู้รู้ที่แนะนำพระกรุนี้ให้กับผมเมื่อหลายปีก่อน ท่านว่ามีถึง 3-40 พิมพ์ ตัวผมเองที่เคย
หมวดพิมพ์นั่งศิลป์สุโขทัย เป็นแบบพิมพ์ที่พบมากที่สุด ลักษณะพระดูแต่ผิวเผินทีละองค์จะคล้ายกัน แต่เมื่อนำมา
เทียบเคียงกันจะเห็นว่า เป็นพระต่างบล็อคกัน มีหลายขนาด หลายรูปทรง พระก้มหน้า-เงยหน้า, องค์ต้อ- องค์ชะลูด, พระล่ำ- พระผอม, ใหญ่-เล็ก ต่างกัน
หมวดลีลาศิลป์สุโขทัย มีมากแบบมากพิมพ์ หลายช่างทำ มีทั้งแบบนูนต่ำและนูนสูง มีตั้งแต่ขนาดเล็ก สูง 1.7 จนถึงขนาดใหญ่ สูง 3.8 ซ.ม.
หมวดตะกวน-เศียรโต (พิมพ์พระกำแพงฯ) ได้แก่พิมพ์เปิดโลกยืนตอเม็ดทองหลาง พิมพ์นางกำแพงกลีบบัว(มีหลายขนาด ประมาณ 4 ขนาดขึ้นไป) พิมพ์ซุ้มกอ ซึ่งจะมีลักษณะคล้าย ไม่ถึงกับเหมือนของกำแพงนัก
พระจะต้อ-ล่ำ และมีเศียรโต เป็นลักษณะศิลปของตะกวน ซึ่งพบมากในพระกรุกำแพงเพชร
หมวดพิมพ์พิเศษ เช่นพวกข้างเม็ด หรือเถาวัลย์เลื้อย จันทร์ลอย พุทธกวัก พิมพ์ฐานสูง เหล่านี้น่าจะยังมีพิมพ์แปลกๆอีกพอสมควร
นอกจากนี้ก็มี พิมพ์พระสังกัจจายน์ ที่น่าสนใจ องค์เล็กจะมีฐานบัลลังก์สูง องค์ใหญ่ฐานเขียงเตี้ยชั้นเดียว ทำไว้ศิลป์สวยมีรายละเอียดงดงามมาก
จากรายละเอียดที่ได้กล่าวมาพระกรุลานดอกไม้เป็นพระที่น่าเก็บสะสมมากเล่นหาการดูเนื้อก็ไม่ได้ยากเย็นมากลองดูครับถ้าชอบหรือหันมาเล่นพระกรุลานดอกไม้บ้างผมว่าก็สนุกดีนะครับ
การันตีความแท้เก๊คืนเต็มครับ |
